Lyssa Iedereen houdt wel van een lekker glaasje wijn of een biertje op zijn tijd, maar wist je dat de prijs van je favoriete drankje niet alleen door productie- en transportkosten wordt bepaald? Een groot deel van de kosten komt namelijk door belastingen. Laten we het hebben over hoe accijnzen de prijzen van alcoholische dranken beïnvloeden.
Accijns is een vorm van belasting die specifiek wordt geheven op bepaalde producten zoals tabak, brandstof en natuurlijk alcohol. De reden hierachter is niet alleen om inkomsten voor de overheid te genereren, maar ook om consumptie te ontmoedigen. Daarnaast vraagt men zich vaak af hoeveel btw op drank van toepassing is, wat ook een rol speelt in de uiteindelijke prijs. Hoe hoger de accijns, hoe duurder het product uiteindelijk wordt in de winkel. Dus die fles wijn die je net hebt gekocht? Een aanzienlijk deel van wat je betaalt zijn eigenlijk belastingen.
Het idee is simpel: door alcohol duurder te maken, hoopt de overheid dat mensen minder gaan drinken. Dit gebeurt vaak zonder dat we het echt doorhebben, want accijnzen zijn meestal al verwerkt in de prijs die we in de winkel zien. Maar als je goed kijkt naar de bon of de prijsopbouw, zie je vaak een flink deel aan belasting. Het is dus niet alleen de wijnmaker die er beter van wordt.
Hoe accijns de prijs beïnvloedt
Accijnzen variëren per type drank en per land. In Nederland bijvoorbeeld, kan de accijns op een fles wijn of een krat bier aardig oplopen. Voor sterke drank zoals whisky of vodka ligt het percentage vaak nog hoger. Dit betekent dat hoe sterker de drank, hoe meer belasting je betaalt. En dat kan best pijn doen in je portemonnee.
Maar er is een logica achter deze hogere tarieven. Sterke dranken bevatten meer alcohol en worden daardoor als schadelijker gezien voor de gezondheid. Door deze dranken duurder te maken, probeert men consumptie te ontmoedigen en daarmee gezondheidsproblemen te verminderen. Het is een strategie die in veel landen wordt toegepast en vaak ook effectief blijkt te zijn.
Mensen drinken minder door hogere prijzen
Het is misschien niet altijd leuk om meer te betalen voor je favoriete drankje, maar het heeft wel degelijk effect. Onderzoek heeft namelijk aangetoond dat hogere prijzen leiden tot lagere consumptie. Mensen denken twee keer na voordat ze dat extra biertje bestellen als het ineens een stuk duurder is.
Dit geldt zeker voor jongeren en mensen met een lager inkomen. Voor hen zijn prijsstijgingen vaak een directe reden om hun drinkgedrag aan te passen. En hoewel het misschien oneerlijk lijkt dat zij hierdoor harder worden getroffen, draagt het wel bij aan een gezondere levensstijl op de lange termijn.
Gezonde effecten van minder alcoholconsumptie
Minder drinken heeft natuurlijk allerlei voordelen voor je gezondheid. Minder kans op leverproblemen, hartziekten en zelfs sommige vormen van kanker. Daarnaast verbetert het je mentale welzijn en slaapkwaliteit. Het is dus niet alleen je portemonnee die er baat bij heeft.
En laten we eerlijk zijn, wie wil er nu niet wat gezonder leven? Door minder te drinken, voel je je over het algemeen fitter en energieker. Dat extra geld dat je bespaart kun je weer besteden aan andere leuke dingen of gezonde alternatieven zoals sporten of hobby’s.
Overheden gebruiken belasting als sturingsmiddel
De overheid gebruikt belastingen dus bewust als middel om gedrag te sturen. Hetzelfde principe geldt voor bijvoorbeeld sigaretten en ongezond voedsel. Het idee is om schadelijke producten duurder te maken zodat mensen er minder snel naar grijpen.
Dit beleid heet ‘sin tax’ omdat het gericht is op producten die als ‘zondig’ worden beschouwd vanwege hun negatieve effecten op gezondheid en maatschappij. Ondanks enige kritiek op deze aanpak, blijkt uit meerdere studies dat het inderdaad werkt om consumptie te verminderen.
Gevolgen voor de economie en de horeca
Natuurlijk heeft deze aanpak ook gevolgen voor de economie en specifiek voor de horeca. Bars en restaurants kunnen te maken krijgen met minder klanten als de prijzen omhoog gaan door hogere belastingen. Dit kan leiden tot minder omzet en soms zelfs sluiting van zaken.
Maar er zit ook een positieve kant aan: horecaondernemers worden soms creatiever in hun aanbod. Ze bieden meer alcoholvrije opties aan of focussen zich op andere manieren om klanten aan te trekken, zoals betere service of unieke ervaringen.
Dus ja, belasting maakt drank duurder, maar het heeft ook allerlei onverwachte effecten op ons dagelijkse leven en onze keuzes. Misschien denk je er volgende keer toch even over na voordat je die dure fles wijn koopt!
